Levent AKBAY
Asgari emekli maaşının 5 bin 500 TL’den 7 bin 500 TL’ye çıkarılması teklifi bu hafta Meclis’te görüşülecek.
Komisyona havale edilen; “İstiklal Madalyası Verilenlere Onur Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 11’inci maddesine göre; belge bazında yaşlılık/maluliyet/ölüm aylığı alan emekliler ve hak sahipleri. Öngörülen aylık taban ödeme fiyatı 7 bin 500 TL’ye çıkarılacak.
Aynı kanunun 10. maddesine göre, 5510 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre gelir ve aylık ödemeleri yapılanlara Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı’nda ödenen bin 100 TL’lik ödeme 2 bin TL’ye yükseltilecek. Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı. Emeklilerin aylık taban ücretine yapılacak zam rastgele bir emekli için bütçeye 24 bin TL yük getirecek.
1 milyon emekli için yük 24 milyar TL’ye çıkacak. AK Parti Küme Başkan Yardımcısı Mustafa Elitaş’ın açıklamasına göre, bu düzenlemeden SSK ve Bağ-Kur emeklileri de dahil olmak üzere 13,6 milyon emeklinin 6 milyonu yararlanacak.
Buna göre emeklilerin yüzde 45’inin temel maaş aldığı ortaya çıkarken, 2 bin TL’lik zamdan 6 milyon kişi yararlanırsa Hazine’ye yılda 144 milyar TL ek yük gelecek.
Emeklilerin her iki bayram ikramiyesine toplamda 1.800 TL zam yapılması yaklaşık 24 milyar TL yük getirecek. Toplam yük 168 milyar TL’ye çıkacak. EYT üyeleri normalde 5 bin 500 TL’nin üzerinde maaş alacak olsa da sayının 7 bin 500 TL’ye çıkarılması bütçede bu hedefle ayrılan ödeneklerin hesaba katılmamasına neden olacak.
2023 bütçesini zorlayacak
EYT’nin yasalaşması, 2023 bütçesinde yer almayan sarsıntı ve sarsıntı harcamaları, 2023 bütçe istikrarını şimdiden işlemez hale getirdi. Depremler nedeniyle giderler artarken, vergi gelirlerinde düşüş kaçınılmaz hale geldi. Bütçe 2022 Ocak’ta 30 milyar 44 milyon TL fazla verirken, 2023 Ocak’ta 32 milyar 243 milyon TL açık verdi.
2022 Ocak’ta 44 milyar 276 milyon TL faiz dışı fazla verilirken, 2023 Ocak’ta 10 milyar 883 milyon TL faiz dışı fazla verildi. Ocak ayında vergi gelirlerindeki artış yüzde 7,9 ile sınırlı kaldı. Depremin yaşandığı şubat ayında gelir ve tüketim istikrarındaki bozulma hızlandı. Merkezi yönetim bütçesi 2022 Şubat’ta 69 milyar 737 milyon TL fazla verirken, 2023 Şubat’ta 170 milyar 560 milyon TL açık verdi.
2022 yılı Şubat ayında 113 milyar 406 milyon TL faiz dışı fazla verilirken, 2023 yılında 136 milyar 337 milyon TL faiz dışı fazla verildi. Vergi gelirlerindeki artış yüzde 8,2’den yüzde 5,6’ya geriledi. Yılın iki aylık dönemine bakıldığında 2023 Ocak-Şubat döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 710,7 milyar TL, bütçe gelirleri 507,9 milyar TL ve bütçe açığı 202,8 milyar TL oldu.
Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 655,1 milyar TL, faiz dışı açık ise 147,2 milyar TL olarak gerçekleşti. Böylece, merkezi yönetim bütçesi 2022 yılının Ocak-Şubat döneminde 99 milyar 781 milyon TL fazla verirken, 2023 yılının Ocak-Şubat döneminde 202 milyar 802 milyon TL açık verdi. 2022 yılının Ocak-Şubat döneminde 157 milyar 682 milyon TL faiz dışı açık, 2023 yılının Ocak-Şubat döneminde ise 147 milyar 220 milyon TL faiz dışı açık verildi.
Yılın iki aylık döneminde özellikle sarsıntı giderleri ile EYT’nin finansmanı ve seçim öncesi harcamalarla birlikte bütçede yaşanan bozulma, seçim sonrası yeni gelir kalemlerini içeren ek bütçe hazırlanmasını kaçınılmaz hale getirdi.
EYT’liler dahil 15,6 milyon emekli ikramiyeden yararlanacak
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “En düşük emekli maaşına yaptığımız artışın ardından bayram ikramiyesini yüzde 82 artışla 2 bin TL’ye çıkarıyoruz. 15.6 milyon emekli EYT kapsamında emekli olacaklar da dahil olmak üzere bu düzenlemeden yararlanacak. Türkiye Cumhuriyeti sosyal devlet anlayışıyla emeklilerinin yanındadır.”
